مترجم: رویا مرسلی
منبع: inc
مدیریت شرکت‌های نوپا، به مراتب سخت‌تر از شرکت‌هایی است که به بلوغ رسیده اند.‌ آیا شما قادر به عبور از ‌این گذار خواهید بود؟ در‌اینجا سه روش برای درک ‌این موضوع ارائه می‌شود.

نوشته شده توسط سپهر برادران در شنبه هشتم بهمن ۱۳۹۰ |

مترجم: امین گنجی

منبع: اکونومیست
تلاش برای همراه ‌کردن دولت‌ها برای پیروی از قواعدی مشترک در نهایت محکوم به شکست است. کنفدراسیون‌ها و اتحادیه‌های کشورها شبیه به قلمرو بارون‌ها در دوران فئودالیسم است: انشعاب‌ها به هرج و مرج، ستمکاری و جنگ ختم می‌شوند.

نوشته شده توسط سپهر برادران در پنجشنبه ششم بهمن ۱۳۹۰ |

سيد‌پرويز جليلي كامجو*
تبعيض جنسيتي در ابعاد مختلف بازار كار، در كشورهاي مختلف دنيا، اعم از كشورهاي توسعه‌يافته و در حال توسعه، به چشم مي‌خورد، اما در بازار كار ايران، به نظر مي‌رسد كه اين تبعيض جنسيتي داراي سه جنبه اصلي است: تبعيض در دسترسي به موقعيت‌هاي شغلي، تبعيض در تنوع شغلي و بالاخره تبعيض در دستمزدها.

در شرايط فعلي جامعه، به نظر مي‌رسد كه زنان به دليل برخوردار نبودن نسبي از مهارت‌هاي تخصصي فني حرفه‌اي، نامناسب بودن محيط كار در برخي از فعاليت‌ها به لحاظ مسائل اخلاقي، لزوم توانايي جسماني بيشتر در برخي فعاليت‌ها و نيز شرايط فرهنگي و مذهبي خانواده‌هاي ايراني، از تنوع شغلي كمتري برخوردار بوده و نيروي كار درجه دوم محسوب مي‌شوند. براي بهبود وضعيت نابرابري جنسيتي در بازار كار كشور، توجه ويژه به توسعه بخش‌هايي كه پتانسيل بيشتري براي جذب بانوان ايراني جوياي اشتغال را دارند، مانند بخش گردشگري، مشاغل مرتبط با فناوري اطلاعات و نيز صنايع دستي، عامل مهمي در رفع اين تبعيض به حساب مي‌آيد.


تبعيض جنسيتي (Gender discrimination) در ابعاد مختلف بازار كار در سراسر دنيا و حتي در پيشرفته‌ترين اقتصادها هم وجود دارد و مختص ايران و كشورهاي در حال توسعه نيست، اما به طور نسبي، اوضاع ايران و كشورهاي در حال توسعه، در اين زمينه وخيم‌تر از كشورهاي توسعه‌يافته بوده و نوعي عدم تعادل در بازار كار ايران مشهود است كه عامل اصلي آن وجود دوگانگي در بازار كار است. براي درك دقيق موضوع ابتدا تعريف رسمي «بيكار» و «بيكاري» را از ديدگاه سازمان آمار و بانك مركزي ارائه و با تكيه بر تئوري‌هاي علم اقتصاد، به دلايل تئوريك بيكاري نسبي بالاتر زنان، اشاره مي‌كنيم. سپس سه نوع تبعيض جنسيتي در زمينه «موقعيت‌هاي شغلي»، «توزيع و تنوع شغلي» و بالاخره «تبعيض جنسيتي در دستمزدها» را بررسي مي‌كنيم و در نهايت به مقايسه بازار كار زنان در ايران با چند كشور منتخب، طبق آمارهاي بانك جهاني مي‌پردازيم.
بيكار كيست؟ بيكاري چيست؟
بيكار از منظر مركز آمار ايران: فردي بالاي ۱۰ سال است كه در هفته قبل از آمارگيري فاقد كار باشد و در آن هفته يا بعد از آن آماده كار بوده و به علاوه در آن هفته و سه هفته قبل از آن در جست‌وجوي كار باشد. نرخ بيكاري طبق تعريف بانك مركزي عبارت است از: نسبت تعداد جمعيت بيكار جوياي كار (10 ساله و بيشتر) به كل جمعيت فعال (10ساله و بيشتر؛ اعم از شاغل و بيكار) ضرب در100.
تئوري بيكاري بيشتر زنان
نيروي كار در يك واحد خانوادگي به دو بخش كارگران درجه يك و كارگران درجه دو تقسيم مي‌شود. كارگران درجه اول به‌عنوان اولين و اصلي‌ترين دستمزد‌بگيران در خانواده مطرح هستند. ساير نيروي كار كه بار تكفل بر عهده‌شان نيست يا از سن لازم برخوردار نيستند، نيروي كار ثانويه به حساب مي‌آيند. طبق عرف بازار كار آمريكا، افراد مذكر بالاي 20 سال كارگران درجه اول و زن‌ها و افراد زير 20 سال كارگران درجه دوم محسوب مي‌شوند. كارگران درجه اول داراي مهارت بيشتري بوده و نسبت به كار تعهد و پايبندي بيشتر و غيبت كمتر دارند كه منجر به افزايش بهره‌وري آنان مي‌شود؛ در نتيجه نسبت به كارگران درجه دوم دستمزد بيشتري دريافت مي‌كنند. بيكاري در بين كارگران درجه دوم بيشتر است. زيرا مردها در انتخاب ميزان ساعات كار، زمان خود را بين فراغت و اشتغال تخصيص مي‌دهند، اما زنان زمان خود را بين فراغت، اشتغال و خانه‌داري تخصيص مي‌دهند، به اين ترتيب زنان يك جانشين بيشتر به جاي كار كردن دارند كه همين امر به لحاظ ذاتي بيكاري زنان را افزايش مي‌دهد؛ البته با اين فرض كه خانه‌داري را شغل حساب نكنيم.
نابرابري جنسيتي در موقعيت‌هاي شغلي
برابري دو جنس از حيث در اختيار داشتن منابع و امكانات، دسترسي به بهداشت، آموزش و موقعيت‌هاي شغلي برابر و برخورداري از آزادي در پيشبرد استعداد، بنفسه داراي ارزشي ذاتي است. در حال حاضر با توجه به حقايق موجود در بازار كار ايران، خوشبختانه مشاهده مي‌شود كه بر مبناي محاسبات آماري، بازدهي انتظاري ناشي از افزايش سال‌هاي تحصيل روي دستمزد، ديگر تحت تاثير جنسيت قرار ندارد. در عين‌حال ارتقاي فرهنگ عمومي و كاهش محدوديت‌هاي اجتماعي در بعد از انقلاب و تاكيدات دين مبين اسلام بر عدم تمايز جنسيتي بين فرزندان و همچنين هزينه تحصيل برابر دختران و پسران به دليل نظام مختلط آموزش عالي، منجر به كاهش شكاف جنسيتي سرمايه‌گذاري والدين در تحصيلات فرزندان شده است.

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه پنجم بهمن ۱۳۹۰ |

دولتمرد پير در نخستين سال زمامداريش به يکي از شاخص ترين شخصيت‌هاي سياسي جهان در صحنه سياست بين‌المللي مبدل شد. شهرت جهاني او نه به خاطر اينکه بهترين يا بدترين يا نيرومندترين دولتمرد جهان بود حاصل شد؛ بلکه بيشتر به خاطر اين بود که صعود سريع او از گمنامي به شهرت با بزرگ‌ترين جنجال‌هاي سياسي همراه گرديد.

اين اعجوبه پير با شيوه‌هاي غيرعادي و شگفت‌انگيز خود يکي از ژرف‌ترين و پيچيده‌ترين مسائل زمان خود را پديد آورد. اين مرد شگفت انگيز محمد مصدق، نخست وزير ايران، و مرد سال 1951 است. او بود که داستان نفت را به يکي از قصه‌هاي شهرزاد تبديل کرد. (بر گرفته از تایم)
ملی کردن صنعت نفت و فراز و فرود آن یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخی قرن بیستم در‌ایران است تا آنجا که برخی مورخان نام مشروطه دوم را برآن نهاده‌اند. با وجود اهمیت ‌این رویداد تاریخی، منابع گسترده قابل ارجاع معتبری درباب آن نگاشته نشده است. محمدعلی موحد گرچه از تعریف خود به عنوان مورخ و تاریخدان ابا دارد،‌اما یکی از معدود منابع قابل اعتنا درباره ‌این جنبش ملی را نزدیک به یک دهه پیش به رشته تحریر درآورده است. اثری که به همت پژوهشکده تاریخ اسلام (گروه تاریخ و همکاری‌های میان رشته‌ای) و با حضور نویسنده، لطف الله میثمی، مدیرمسوول و صاحب‌امتیاز چشم انداز‌ایران،‌هاشم آغاجری استاد تاریخ دانشگاه تربیت مدرس و داریوش رحمانیان استاد تاریخ دانشگاه تهران مورد نقد و بررسی قرار گرفت. آنچه می‌خوانید گزارشی از‌این نشست است. دکتر موحد در ابتدای‌این جلسه زمان نگارش کتاب را 10 سال پیش عنوان کرد و گفت: بنابر آنچه به آن مرگ مولف می‌گویند، ‌این کتاب از من جدا شده و من آن را به شکل موجود دیگری می‌بینم.‌اما حالا مستمع و اهل فن هستم و از اندیشه کسانی که در رشته تاریخ کار می‌کنند استقبال می‌کنم تا درباره آن حرف بزنند.وی گفت: هر کس دیدگاه خودش را نسبت به‌این کتاب دارد و بر اساس آن دیدگاه روایت خود را از «خواب آشفته نفت» مطرح می‌کند. بنابراین ‌این جمع، مکانی است که ما با سایر دیدگاه‌ها در‌این زمینه آشنا شویم.

نوشته شده توسط سپهر برادران در دوشنبه سوم بهمن ۱۳۹۰ |

علي ديني تركماني*
بخش دوازدهم
رابطه مبادله تجاري و ضرورت صنعتي شدن از طريق جايگزيني واردات
رابطه مبادله تجاري شاخصي است كه نسبت ارزش كالاهاي صادراتي يك اقتصاد يا گروهي از اقتصادها را به ارزش كالاهاي صادراتي يك اقتصاد يا گروهي ديگر از اقتصادها نشان مي‌دهد.

رائول پربيش و ‌هانس سينگر در دهه 1950 به طور همزمان از اين شاخص براي ارزيابي موقعيت صادرات بريتانياي كبير نسبت به واردات آن استفاده كردند و بر مبناي داده‌هاي تاريخي سال‌هاي 1950-1880 نشان دادند كه رابطه مبادله تجاري به نفع بريتانياي كبير در گذر زمان تغيير كرده است.
اين نتيجه كه توسط اقتصاددانان جريان متعارف اقتصادي و مدافع نظريه تجارت آزاد از منظر انتخاب سال پايه و دوره زماني مورد نقد قرار گرفته، حاوي اين حقيقت است كه منافع بيشتر تجارت آزاد عايد اقتصادي مي‌شود كه توانايي توليد كالاهاي صنعتي با ارزش افزوده بالاتر را دارد؛ يعني تجارت آزاد ميان اقتصاد توليد‌كننده كالاهاي صنعتي مبتني بر فناوري پيشرفته و اقتصاد صادر‌كننده كالاهاي اوليه و معدني نمي‌تواند از نوع بازي برد - برد و با منافع كم و بيش يكسان باشد. نتيجه‌گيري فرضيه پربيش - سينگر رجعتي به رويكرد فردريك ليست است؛ با اين تفاوت كه پربيش با طرح مفهوم «مركز – پيرامون» ضرورت تلاش اقتصادهاي پيراموني براي رهايي از سيطره فن‌شناختي اقتصادهاي مركزي را به نحو بهتري پردازش نظري مي‌كند.
اين مفهوم دال بر اين است كه پيروي اقتصادهاي پيراموني از توصيه سياستي برآمده از نظريه تجارت آزاد، يعني تقسيم كار جهاني مبتني بر مزيت‌هاي نسبي طبيعي و وفور عوامل توليد به اين معناست كه اين اقتصادها بايد به توليد كالاهاي كشاورزي، اوليه و معدني و اقتصادهاي مركزي نيز به توليد كالاهاي صنعتي بپردازند. اما استدلال فني پربيش و سينگر براي تغيير رابطه مبادله به زيان اقتصادهاي پيراموني در طول زمان چيست؟
دو استدلال فني ارائه مي‌شود. اول اينكه در اقتصادهاي مركزي به دليل بالا بودن ميزان بهره‌وري نيروي كار، دستمزدها بيشتر و در نتيجه قيمت كالاهاي صنعتي كارخانه‌اي داراي رشد بيشتري است. در اقتصادهاي پيراموني، دستمزدها به دليل پايين بودن ميزان بهره‌وري در سطح معيشتي قرار دارد و رشد آن در طول زمان كم است. اين تفاوت ضمن توضيح تفاوت در سطح رفاه اجتماعي اين دو نوع اقتصادها، علت ارزش افزوده بالاتر كالاهاي صنعتي كارخانه‌اي را نيز توضيح مي‌دهد. دوم اينكه كالاهاي صنعتي كارخانه‌اي داراي كشش درآمدي بالاتري نسبت به كالاهاي كشاورزي اوليه و معدني هستند. به اين اعتبار، با افزايش سطح درآمدها در اقتصادها ميزان تقاضا براي كالاهاي صنعتي بيشتر از كالاهاي اوليه افزايش پيدا مي‌كند و موجب افزايش بيشتر قيمت آن‌ها مي‌شود.
گونار ميردال در كتاب «نظريه اقتصادي و كشورهاي كم رشد» توضيح ديگري مي‌دهد كه نظريه رابطه مبادله نابرابر پربيش - سينگر را تكميل مي‌كند. از نظر وي بر خلاف پندار نظريه متعارف اقتصادي، تجارت آزاد به علت برآينددو اثر، در عمل موجب واگرايي ميان دو گروه از اقتصادهاي مذكور مي‌شود. اين دو اثر يكي «آثار بازدارنده قوي» و ديگري «آثار انتشار ضعيف» است. اولي به معناي وجود سازوكارهايي در اقتصاد جهاني است كه مانع از توسعه اقتصادهاي كم رشد يا پيراموني مي‌شوند و از جمله آنها می‌توان به جذب سرمايه انساني اين اقتصادها توسط اقتصادهاي توسعه يافته مركزي اشاره کرد. دومي به معناي ضعيف بودن «آثار رخنه به پايين» رشد و توسعه اقتصادي صورت گرفته در مركز است.
يعني برخلاف آنچه نظريه تجارت آزاد درباره حركت آزاد عوامل توليد و فناوري معتقد است، در عمل، پيشرفت‌هاي فناورانه مركز به دليل سازوكارهاي موجود به كندي در پيرامون سرريز مي‌شود. يكي از اين سازوكارها اقدامات قانوني و غيرقانوني است كه صورت مي‌گيرد تا انحصار دانش علمي و فني در اختيار شركت‌هاي چند مليتي قرار بگيرد؛ شرکت‌هايي كه خاستگاه‌شان مركز است.

راهبرد جايگزيني واردات
توصيه سياستي حاصل از اين تحليل‌ها ضرورت دگرگوني ساختاري نظام اقتصادي است. اگر اقتصادهاي پيراموني به دنبال ارتقاي جايگاه خود در اقتصاد جهاني و برابرتر كردن رابطه مبادله تجاري باشند، تنها راهبرد روي آوردن به توليد كالاهاي صنعتي كارخانه‌اي و جايگزين‌سازي آن به جاي واردات اين كالاها است. اين راهبرد بايد سرمايه‌گذاري در رشته فعاليت‌هاي با بهره‌وري و ارزش افزوده بالاتر را مد‌نظر قرار دهد و آن را از طريق سياست‌هاي حمايتي تعرفه‌اي و يارانه‌اي پشتيبانی كند. راهبرد جايگزيني واردات در اصل بازگشتي دوباره به بحث «صنايع نوزاد» فردريك ليست است. صنايع تازه تاسيس، مادام كه توانمندي‌هاي رقابتي را كسب نكرده‌اند، بايد مورد حمايت قرار بگيرند. در اينجا توضيح نكته‌اي ضروري است. برخلاف پندار منتقدان اين راهبرد، جايگزيني واردات نه به معناي قطع ارتباط با اقتصاد جهاني و نه به معناي بي‌توجهي به بازارهاي جهاني است، بلكه به معناي طي توالي منطقي براي دگرگوني ساختاري اقتصاد است. اين توالي از توليد براي داخل آغاز می‌شود و به توليد براي بازارهاي جهاني می‌رسد.
تجربه توسعه اقتصادهاي مركزي نيز دال بر همين توالي است. صنايع مهمي چون نورد، راه‌آهن، ذوب فلزات، اتومبيل‌سازي و غيره در ابتدا براي توليد در داخل راه‌اندازي شدند سپس به بازارهاي جهاني راه يافتند. اما طبيعي است كه طي اين توالي منطقي نياز به هنر مديريت اقتصادي دارد كه در برخي از اقتصادها مانند كره جنوبي وجود داشته و در برخي ديگر وجود نداشته است. به اين اعتبار، به جاي زير سوال بردن نفس جايگزين سازي مرحله به مرحله واردات، بايد نبود هنر مديريت اقتصادي در تامين اجزاي لازم براي پيشبرد اين راهبرد را مورد نقد قرار داد. اين موضوعي است كه اخيرا در چارچوب مفهوم حكمراني و به منظور توضيح «شكست دولت» در چنين اقتصادهايي مورد توجه قرار گرفته است (در آينده به بحث حكمراني به عنوان يكي از رويكردهاي متاخر توسعه‌اي خواهيم پرداخت).
راهبرد جايگزين‌سازي واردات از منظر انتقال و جذب و نهادينه كردن دانش علمي و فني رايج در مرزهاي پيشروي جهاني نيز حائز اهميت است. در اصل، از نظر اقتصاددانان ساختارگرا، فناوري عامل اصلي رابطه مبادله نابرابر است و مادام كه اين عامل در اقتصادهاي پيراموني به خوبي منتقل و جذب نشود، اميدي به تصحيح رابطه مبادله تجاري نيست. راهبرد جايگزيني واردات ضمن تاكيد بر ضرورت چنين انتقالي از طريق تامين پيش‌شرط‌هاي آن از جمله تحقيق و توسعه و انباشت قوي در توسعه انساني، بر «يادگيري در حين عمل» و «يادگيري سازماني» نيز تاكيد دارد؛ يعني صنعتي شدن تنها از مسير درگير شدن با فعاليت‌هاي صنعتي و راه‌اندازي آنها عبور مي‌كند. به اين صورت، اين راهبرد به افزايش «ظرفيت جذب» اقتصاد كمك مي‌كند.
ظرفيت جذب يكي از مفاهيم مهم رويكرد ساختارگرايي است كه نياز به توضيح بيشتر دارد. معمولا در مباحث مربوط به سرمايه‌گذاري فرض مي‌شود كه سرمايه‌گذاري تابعي از ميزان بهره است. به بياني ديگر، ميزان بهره اصلي‌ترين متغير تعيين‌كننده سرمايه‌گذاري است. چنانچه پيشتر اشاره كرديم، از نظر كينز علاوه بر ميزان بهره، بازدهي مورد‌انتظار از سرمايه‌گذاري نيز متغيري تعيين‌كننده است. از نظر ساختارگرايان، در اقتصادهاي پيراموني يا توسعه نيافته، دو عامل كليدي ديگر وجود دارد: يكي ميزان دسترسي به ارز جهاني براي پوشش هزينه‌هاي ارزي پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري و ديگري مهارت‌هاي مديريتي و فني و سازماني براي مديريت پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري است. ميزان بهره با «شكاف پس انداز – سرمايه‌گذاري» ارتباط دارد. يعني ممكن است پس‌انداز‌ها در قالب پول ملي كفاف تامين هزينه پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري را ندهد. در اين صورت، دولت بايد از طريق سياست پولي نرخ بهره يا ساير اقدامات، دست به تجهيز و بسيج پس‌انداز بزند. ممكن است پس‌اندازها به ميزان كافي وجود داشته باشد، ولي نبود ارز به ميزان كافي مانع از پيشبرد فرآيند انباشت سرمايه شود. در اين صورت اقداماتي براي رفع شكاف ارزي براي مثال واردات در برابر صادرات بايد صورت گيرد. موضوع مهارت‌هاي مديريتي و انساني كه مورد توجه آلبرت هيرشمن و ساير اقتصاددانان ساختارگرا از جمله نيكلاس كالدور است، شايد مهم‌ترين مانع در اين زمينه باشد كه تقويت آن نه‌تنها مستلزم سرمايه‌گذاري در تحقيق و توسعه و سرمايه انساني است، بلكه مستلزم درگير شدن با پروژه‌هاي صنعتي و ارتقاي دانش ناشي از «يادگيري در حين عمل» است. در ادامه، براي روشن شدن رابطه ميان سرمايه‌گذاري‌هاي جديد و تاثير آن بر ارتقاي مهارت‌هاي مديريتي و سازماني (ظرفيت جذب) و بنابراين ضرورت روي آوردن به جايگزين‌سازي واردات كالاهاي كارخانه‌اي و رفع موانع ساختاري پيش‌روي فرآيند انباشت سرمايه به طور همزمان، نموداري را که نيكلاس كالدور ارائه كرده است، بررسی می‌کنيم.
نمودار زير رابطه ميان ظرفيت جذب و سرمايه‌گذاري ناخالص جديد را نشان مي‌دهد. محور عمودي، ميزان رشد ظرفيت جذب و محور افقي ميزان رشد سرمايه‌گذاري ناخالص است. نيمساز زاويه 45 درجه ميزان رشد لازم در ظرفيت جذب به ازاي يك واحد سرمايه‌گذاري بيشتر را در حالت فرضي رابطه يك به يك نشان مي‌دهد. منحني ظرفيت جذب AB نشان مي‌دهد كه 1) با افزايش سرمايه‌گذاري، مهارت‌هاي مديريتي‌ و‌ دانش علمي و فني به اندازه تاثير سرمايه‌گذاري‌هاي جديد افزايش مي‌يابد و به ظرفيت جذب از پيش انباشته شده مرتبط با «ذخيره دانش» جامعه (كه عرض از مبدا منحني ظرفيت جذب آن را نشان مي‌دهد) اضافه مي‌شود. در عين حال، ميزان رشد ظرفيت جذب به ازاي يك واحد سرمايه‌گذاري جديد كاهنده است؛ يعني انتظار مي‌رود كه با افزايش سرمايه‌گذاري ظرفيت جذب با ميزان رشد كمتري افزايش يابد، مگر آنكه عوامل بلندمدت موثر بر آن تغيير كند و منحني جابه‌جا شود؛ 2) موقعيت منحني و شيب آن تابعي از عوامل نهادي بلندمدت آموزشي (انباشت در سرمايه انساني) اثرگذار بر مديريت پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري و انتقال فناوري است. هر‌چه عملكرد اين عوامل قويتر باشد، هم منحني ظرفيت جذب به سمت بالا منتقل مي‌شود و در نقطه‌اي دورتر نيمساز زاويه 45 درجه را قطع مي‌كند (با عرض از مبدايي بالاتر كه مبين ظرفيت جذب بيشتر شكل‌گرفته در گذشته است) و هم تحدب آن كمتر مي‌شود، يعني واحدهاي جديد سرمايه‌گذاري با كارآيي بالاتري جذب مي‌شوند.
در فاصله مبدا تا نقطه B ظرفيت جذب موجود، بيش از ظرفيت فرضي مورد نياز براي يك واحد سرمايه‌گذاري جديد است؛ يعني در اين فاصله تنگنايي در ارتباط با ظرفيت جذب وجود ندارد. بنابراين، در صورت نبود مشكلي در مورد ارز خارجي و پس‌انداز داخلي، سرمايه‌گذاري به خوبي رشد مي‌كند و در صورت وجود مشكلي در اين مورد، بايد ارز از محل منابع خارجي تامين شود و پس‌اندازهاي داخلي بيشتر تجهيز گردد. اما از نقطه B به بعد، ميزان ظرفيت جذب موجود، پايين و در سطحی كمتر از ميزان ظرفيت جذب مورد نياز است كه به صورت عاملي محدود كننده در فرآيند انباشت سرمايه عمل مي‌كند. در اين شرايط اقدام لازم، انتقال منحني ظرفيت جذب به سمت بالاست كه تابعي از عملكرد عوامل بلندمدت نهادي موثر بر مديريت پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري و انباشت دانش علمي و فني است. از آنجا كه اين انتقال، زمان‌بر و در برخي اقتصادها نيز زمان‌برتر است، ظرفيت جذب پايين در اقتصادي كه داراي عرضه قابل توجه نيروي كار است، به صورت تنگنايي ساختاري در مي‌آيد كه مانع از انباشت كارآمد سرمايه مي‌شود. اين ناكارآمدي به صورت نسبت سرمايه به توليد بالاتر( يا كارآيي نهايي پايين‌تر سرمايه) ظاهر مي‌شود ( فاصله ميان دو نقطه CD).

تورم به مثابه پديده‌اي ساختاري
رويكرد ساختارگرايي منتقد رويكرد پولي به تورم است (رويكرد پولي علت تورم را رشد بيش از اندازه ميزان پول در مقايسه با ميزان توليد (با ثبات سرعت گردش پول) مي‌داند). از منظر ساختارگرايي، در اقتصادهاي پيراموني يا توسعه نيافته اين ساختار نامناسب اقتصادي و ظرفيت جذب پايين است كه موجب تورم مي‌شود. ساختار نامناسب اقتصادي مبتني بر صادرات كالاهاي اوليه و واردات كالاهاي صنعتي با كشش درآمدي بالاتر موجب كسري در حساب جاري و در نتيجه فشار بر بازار ارز و ساير قيمت‌ها به دليل شاخص‌بندي قيمت ارز با ساير قيمت‌ها و دستمزدها مي‌شود. در اين شرايط، توزيع نابرابر درآمدي و رفتارهاي مصرفي گروه‌هاي درآمدي بالا كه به الگوهاي مرجع براي نظام اجتماعي – اقتصادي تبديل مي‌شوند، موجب تشديد تمايل به مصرف كالاهاي وارداتي و فشار بيشتر بر بازار ارز مي‌شود.
مادام كه اين ساختار باقي است، نمي‌توان حساب جاري را از طريق سياست كاهش ارزش پول ملي متعادل كرد. كاركرد اين سياست مستلزم كشش پذيري واردات و صادرات به تغييرات نرخ ارز است. اما همچنانكه مطالعات ابا لرنر و جوان رابينسون نشان داده، چنين شرطي در اين اقتصادها برقرار نيست (اين شرط در متون اقتصادي به شرط مارشال –لرنر معروف است و صحيح‌تر آن است كه شرط مارشال - لرنر - رابينسون ناميده شود).
توضيح ديگر، ظرفيت جذب پايين است. همان‌طور كه پيش‌تر و در چارچوب نمودار بالا اشاره شد، ظرفيت جذب پايين به معناي نسبت سرمايه به توليد بالاتر يا بهره‌وري پايين‌تر است. يعني به عنوان مثال، براي توليد يك واحد كالا به جاي دو واحد سرمايه‌گذاري بايد ميزان بيشتري سرمايه‌گذاري كرد كه در نهايت به معناي هزينه‌هاي تمام شده بيشتر بنگاه‌هاي توليدي و فشارهاي تورمي از اين محل است. در عين حال، ظرفيت جذب پايين به معناي برخورداري از منحني امكانات توليدي كوچك‌تر است - در مقايسه با آنچه با توجه به دانش علمي و فني رايج روز مي‌توان در اختيار داشت.

نوشته شده توسط سپهر برادران در دوشنبه سوم بهمن ۱۳۹۰ |

مترجم: پریسا حبیبی

باید توجه داشت فرصت‌ها برای کسب درآمد همیشه با ریسک همراه است. من در طول دوره کار حرفه‌ای‌ام در زمینه مدیریت ریسک به بررسی خطراتی پرداختم که ممکن است کارمندان و کسب و کارهایی که فراتر از مرزها گسترش یافته‌اند با آن روبه‌رو شوند. این ریسک‌ها در پنج دسته طبقه‌بندی شده است.

نوشته شده توسط سپهر برادران در شنبه یکم بهمن ۱۳۹۰ |

آن وقت آرام به سمت جالباسي راه مي‌افتاديم (يادتان باشد كه هرگز نبايد بدويد) تا كت‌هاي خودمان را برداريم و سپس در يك صف به حياط مدرسه برويم. آن‌وقت معلم‌ها حضور و غياب مي‌كردند تا همه سر صف باشند. سپس بعد از آن كه همه‌چيز تمام شد، ما به كلاس بازمي‌گشتيم، كت‌هايمان را آويزان مي‌كرديم و روي صندلي‌هايمان مي‌نشستيم تا بفهميم مشق شب كلاس درس خسته‌كننده‌مان چه خواهد بود...

نوشته شده توسط سپهر برادران در سه شنبه بیست و هفتم دی ۱۳۹۰ |

اما گاهی، وقتی یک کالا ارزشمند و امکان قیمت‌گذاری دقیق آن وجود نداشته باشد به کمک یک مزایده و استفاده از رقم‌های پیشنهادی ، حراج یک کالا با بیشترین قیمت صورت می‌گیرد. این نوع حراج بیشتر

نوشته شده توسط سپهر برادران در یکشنبه بیست و پنجم دی ۱۳۹۰ |

فرهاد امیری

بلکه مشتریانت چنین کاری می‌کنند.» وقتی یک مدیر پروژه جوان و مشتاق و جویای نام شدم، باز هم شعار «مشتری‌ات را شاد کن» را بسیار جدی گرفتم و تقریبا همه‌کاری برای مشتریانم می‌کردم. کافی بود آنها لب تر می‌کردند و کاری از من می‌خواستند، آن وقت اگر می‌توانستم و کسری بودجه نمی‌آوردم، حتما آن کار را انجام می‌دادم. همه چیز خیلی خوب پیش می‌رفت تا اینکه گرفتار چند مشتری همزمان شدم.

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه بیست و یکم دی ۱۳۹۰ |

بسیاری از کارها مانند رساندن فرزندان به مدرسه، غذا خوردن یا انجام فعالیت ورزشی جزو جریان عادی و روزمره زندگی هستند، اما در این میان باید نگاهی به تقویم و فهرست برنامه کاری انداخت تا از زمان و مکان دقیق کار‌ها و قرار ملاقات‌ها اطلاع پیدا کرد. اکثر مردم بیش از یک سوم زندگی و نیمی ‌از ساعات بیداری را در محل کار سپری می‌کنند. از جمله نگرانی‌های متداول دنیای امروز، استفاده بهتر، صحیح‌تر و کارآتر از زمان است. با پاسخگویی به سوالات زیر، متوجه می‌شوید که آیا از ساعات کاری خود بهترین استفاده را می‌کنید؟

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه بیست و یکم دی ۱۳۹۰ |

یک مدیر کارگزینی نیز می‌تواند به شما بگوید که دنیای کسب و کار چندان متفاوت با مثال بالا نیست.

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه بیست و یکم دی ۱۳۹۰ |

ضعف در تنظیم گزارش پروژه در شرایط ایده‌آل مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما به محض مواجهه با مشکلات، تیم پروژه را در معرض سخت‌ترین تهدیدها قرار می‌دهد. اما این ضعف نیز علل خود را دارد که در این بخش شرح داده خواهد شد و در عین حال علائم بروز این مشکل و راه‌‌های حل آن نیز در ادامه خواهد آمد.

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه چهاردهم دی ۱۳۹۰ |

بیل، کارمندی است که بدون وقفه کار می‌کند. همه کارها را روی میزش جمع کرده و تمام روز از این جلسه به آن جلسه در رفت و آمد است. او حتی ناهار را هم پشت میزش می‌خورد. راستی به نظرتان آشنا نمی‌آید؟

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه چهاردهم دی ۱۳۹۰ |

تغییر یک سازمان بزرگ هرگز کار ساده‌ای نیست؛ تنها در حدود یک سوم چنین دگرگون‌سازی‌هایی موفق هستند. یکی از مشکلاتی که بسیاری از سازمان‌ها در پروسه تغییر با آن رو به رو می‌شوند تحلیل رفتن قوای محرکه این روند است، زیرا کارکنان روش کارکردن خود را تغییر نمی‌دهند. در بعضی از موارد، آنها خود نمی‌خواهند که تغییر کنند و در پاره‌ای از اوقات ساختار ضعیف برنامه تغییر، دلیل این ناکارآیی است. تحقیقات اخیر ما از یک بانک اروپایی نشان می‌دهد که تمرکز برنامه تغییر روی «کارکنان محوری»

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه چهاردهم دی ۱۳۹۰ |

قطعا، زیرا هنوز همه برنامه‌های بازاریابی باید به آن 4 سوال اساسی پاسخ دهند ـ محصول، قیمت، مکان و ارتقا. با این حال من روی چهاردهمین ویرایش کتاب کار می‌کنم و با همکارانم به دنبال ایجاد یک چارچوب جدید هستیم تا مجموعه‌ای از ملاحظات کلی‌نگرانه‌تر را در این کار دخیل کنیم. آنچه که ما «بازاریابی کلی‌نگرانه» می‌نامیم، شامل توسعه، طراحی، اجرای برنامه‌ها، فرآیندها و فعالیت‌های بازاریابی است؛ این چارچوب گستره وسیعی از وابستگی‌های متقابل را در نظر می‌گیرد که میان بازاریابی ادغامی (4p)، بازاریابی درونی

نوشته شده توسط سپهر برادران در دوشنبه دوازدهم دی ۱۳۹۰ |

مترجم: فرهاد اميري
گوناگونی فرهنگی را چنین تعریف می‌کنند: تنوع قومی، جنسیتی، نژادی و اقتصادی‌ ـ ‌اجتماعی در موقعیت‌ها، نهاد‌ها و گروه‌ها. نخستین توصیه این مقاله نیز چنین است: به تفاوت‌ها احترام بگذارید و قدر آنها را بدانید. زیرا گوناگونی فرهنگی همه جا هست و این مقاله نیز بر تاثیر گوناگونی فرهنگی بر جهان کسب‌وکار متمرکز است.

نوشته شده توسط سپهر برادران در شنبه دهم دی ۱۳۹۰ |

احسان برین
در فرآیند تولید محصولات کشاورزی نهاده‌های عمده تولیدی که به کار می‌روند، عبارتند از: نیروی کار، سرمایه و زمین.

تا اواسط سده 19 میلادی در اروپا و به ویژه انگلستان ظاهرا گمان اندیشمندان و عوام بر این بوده است که از سه نهاده فوق، نهاده‌های نیروی کار و سرمایه انعطاف‌پذیر (یعنی قابل افزایش یا کاهش) و نهاده زمین انعطاف‌ناپذیر هستند. از این روی اقتصاددانان برای مالکان زمین در قبال در اختیار قرار دادن زمین‌شان برای کشت محصولات کشاورزی، حقی را قائل بودند که می‌بایست از جانب سرمایه‌داران به آنها تعلق می‌گرفت. این حق چیزی نبود جز آنچه تحت عنوان «اجاره» یا «بهره مالکانه» می‌شناسیم.
در حقیقت برای آنکه محصولی کشاورزی تولید شود، به طور کلی سه عامل دخیل بودند:
- زمیندار یا ملاک که زمین خود را برای کشت در اختیار می‌گذاشت
- سرمایه‌دار که وظیفه به کار انداختن سرمایه و استخدام نیروی کار را برای به دست آوردن محصول بر عهده داشت
- نیروی کار
بنابراین هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی عبارت بودند از هزینه‌ای که به عنوان مزد نیروی کار در نظر گرفته می‌شد و نیز هزینه‌ای که برای اجاره سرمایه دخیل در تولید مورد نیاز بود. اقتصاددانان سهم مالک زمین را در زمره هزینه‌های تولید در نظر نمی‌گرفتند و معتقد بودند هنگامی که محصول کشاورزی به دست آمد، بخشی از آن تحت عنوان «اجاره» یا «بهره مالکانه»، سهمی است که باید به مالک زمین داده شود. باقی عواید ناشی از تولید را نیز سهم سرمایه‌دار می‌دانستند.
آنچه گفته شد را می‌توان در نمودار 1 نشان داد.
در حقیقت بهره مالکانه چیزی غیر از هزینه‌های تولید بود و از نظر عمده اقتصاددانان پیش از ریکاردو، نتیجه همکاری طبیعت و زمین در تولید حقی برای زمین و در نتیجه مالک آن ایجاد مي‌كرد که همان بهره مالکانه بود.
اما دیوید ریکاردو این گونه نمی‌پنداشت.
از نظر وی بهره مالکانه نه تنها ناشی از همکاری طبیعت در فرآیند تولید نبود، بلکه ناشی از لئامت و خست آن بود.
نظریه «اجاره» یا «بهره مالکانه» ریکاردو را می‌توان با در نظر گرفتن فروض زیر آغاز كرد:
1- محصولات اراضی با حاصلخیزی‌های گوناگون و با آنکه مقدار سعی و زحمت لازم برای تولید آنها یکسان نیست، باز در بازار به یک قیمت فروخته می‌شوند و «ارزش تجارتی» آنها یکی است.
استدلال وی در این مورد این‌گونه بود که ابتدا برای تولید محصولات کشاورزی از زمین‌های درجه 1 استفاده می‌شود. مقصود از زمین‌های درجه 1 زمین‌هایی است که پربازده‌ترین و حاصلخیزترین هستند و هزینه تولید در آنها حداقل ممکن است. سپس با افزایش جمعیت و نیاز به تولید محصولات بیشتر و به دلیل ناکافی بودن تولیدات زمین‌های درجه 1، از زمین‌های درجه 2 و 3 و ... برای تولید استفاده می‌شود. به این صورت که:
«... فرض می‌کنیم که در زمین‌های مزروع درجه اول برای تولید صد كيلوگرم گندم ده ساعت کار لازم باشد و قیمت هر صد كيلوگرم گندم نیز ده فرانک باشد، ولی برای تغذیه نفوسی که روزافزون است و طبق قانون مالتوس افزایش می‌یابد ناگزیر شویم که زمین‌های درجه دوم را نیز تحت کشت درآوریم که در آنها برای تولید هر صد كيلوگرم گندم
15 ساعت کار لازم باشد. طبیعی است در این صورت بلافاصله قیمت گندم به همان نسبت بالا می‌رود و به حدود 15 فرانک می‌رسد، در نتیجه مالکان زمین‌های مرغوب درجه اول برای هر صدكيلوگرم گندم پنج فرانک اضافی دریافت می‌کنند و به اين ترتیب بهره مالکانه پا به عرصه وجود می‌گذارد. حال اگر باز هم توسعه نیازمندی‌ها ایجاب کند که زمین‌های درجه سوم نیز آباد شود و تولید هر صد كيلوگرم گندم در آنها فرضا محتاج به بیست ساعت کار باشد، در اینجا نیز قیمت گندم به همان نسبت ترقی می‌کند و مثلا به صدكيلوگرم20 فرانک می‌رسد در نتيجه درآمد اضافی و بهره مالکانه زمین‌های درجه اول با یک خیز از پنج فرانک به ده فرانک در هر صد كيلوگرم بالغ مي‌شود. مالکان زمین‌های درجه دوم نیز در هر صد كيلوگرم پنج فرانک اضافه درآمد خواهند داشت و یا به عبارت دیگر طبقه جدیدی از بهره‌خواران پایین‌تر از بهره‌خواران درجه اول به وجود می‌آید. به همین ترتیب اگر به زمین‌های درجه چهارم بپردازیم مالکان زمین‌های درجه سوم نیز به نوبه خود در جرگه بهره‌خواران وارد می‌شوند.»

نوشته شده توسط سپهر برادران در جمعه نهم دی ۱۳۹۰ |

سازوکار اقتصاد در جهان

گرِگ آي‌پي
ترجمه جعفر خيرخواهان
گونه‌هايي از درد اعصاب
چكيده
• هر بحراني متفاوت با ساير بحران‌ها است، اما آنها ويژگي‌هاي معين يكساني دارند. قيمت يك دارايي كه از بنيان‌هاي تاريخي خود فاصله مي‌گيرد، نشانه وجود حباب است، اما نه نشانه اين كه چه وقت و چگونه اين حباب خواهد تركيد.

نوشته شده توسط سپهر برادران در جمعه نهم دی ۱۳۹۰ |

براي من هميشه جالب بود كه چه مي شود كه كره ي جنوبي كه روزي آرزويش رسيدن به كارخانه اي مثل ايران ناسيونال(ايران خودرو)بود و تكنسين هاي كره اي سال ها پيش آموزش هاي خودرا در ايران مي ديدند! الان به اين سطح از تكنولوژي رسيده كه به آمريكا خودرو صادر مي كند حالا صادرات به ايران بماند. راز اين پيشرفت چيزي نيست چون مديريت برتر و البته استفاده از ظرفيت هاي موجود در جهان . همينطور كه در خبر ذيل اشاره شده  شركت هيوندايي يكي از طراحان بزرگ را به استخدام در آورده است تا بتواند گوي رقابت را از رقيبان بربايد و اين اولين بار نيست كه اين شركت طراح بزرگ استخدام مي كند در سالهاي پيش هم طراحان بزرگ خودرو از شركت هايي مثل بنز و بي ام و در اين شركت مشغول به كار بوده اند. آيا ديگر وقت آن نشده است كه ما هم از طراحان بزرگ در شركت هاي خودروسازي خودمان استفاده كنيم؟

شرکت خودروسازی هیوندایی موتورز کره جنوبی «کریستوفر چپمن» را به عنوان طراح استخدام کرد.

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه هفتم دی ۱۳۹۰ |

همچنین باید ارتباط دائمی خود را با مرکز کنترل هوایی و زمینی برقرار کنند تا از عدم‌امکان تصادف با هواپیماهای دیگر اطمینان حاصل کنند. با این حال، آنچه بیش از همه حیرت‌زده‌ام می‌کند، توانایی آنها برای تحت کنترل قراردادن چیزهای غیرقابل ‌پیش‌بینی است؛ چیزهایی از قبیل آشفتگی هوایی یا عیب‌های مکانیکی. چندسال پیش در پروازی نشسته بودم که درون یک جریان تند هوایی وارد شد. آن وقت فنجان قهوه‌ام خالی شد و دیدم روی سقف قطره‌های قهوه پاشیده و مسافران روبه‌روی من پیراهن‌هایی مملو از رنگ قهوه‌ای پوشیده‌اند. درست پیش از این که وارد جریان هوای مزبور شویم، خلبان پشت میکروفن رفت و با صدایی بسیار اطمینان بخش گفت: «احتمالا باید‌اندکی تکان و اغتشاش را تحمل کنیم.» و بلافاصله بعد از آنکه ماجرا تمام شد، همان صدا دوباره برخاست و به ما خبر داد که از پس این اتفاق برآمده ایم و آسمان پیش رو صاف و آرام خواهد بود. خوشحال بودم خلباني پشت فرمان نشسته که با تمرکز و قطعیت زیاد ما را از دل این آشفتگی هوایی به سوی مقصدمان بیرون برده است.

مدیریت یک طرح پروژه نیز مشابه خلبانی یک هواپیما از مبدا تا مقصد است. مدیر پروژه باید

نوشته شده توسط سپهر برادران در چهارشنبه هفتم دی ۱۳۹۰ |

آیا می‌توان ویژگی مثبت افراد کمال‌گرا را بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های منفی، تحت کنترل در آورد؟ آیا می‌توانید به این شخص کمک کنید که از سختگیری خود بکاهد؟ بله حتما چنین است. مدیریت یک فرد کمال‌گرا چالش انگیز است اما غیرممکن نیست و اگر به خوبی هدایت شود برای هر دو طرف سودمند خواهد بود.

نوشته شده توسط سپهر برادران در یکشنبه چهارم دی ۱۳۹۰ |

بخش چهارم
با پايان جنگ جهاني دوم دولت كارگري در سال 1945 زمام امور را در انگليس به دست گرفت. برنامه‌هاي اين دولت در ملي كردن صنايع و دلايل شكست آن در بهبود وضع كارگران و اقتصاد اين كشور از جمله مباحثي است كه در بخش چهارم از گزيده كتاب «جريان‌هاي بزرگ تاريخ» مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

نوشته شده توسط سپهر برادران در شنبه سوم دی ۱۳۹۰ |

10چهرهقدرتمند صنعت خودروسازي جهان عبارتند از، سرجيو مارچيونه، مديرعامل گروه فيات و مديرعامل و رييس گروه كرايسلر، چونگ مونگ كو، رييس شركت هيونداي موتورز، آلن مولالي، مديرعامل شركت فورد موتورز، مارتين وينتركورن، رييس هيات مديره فولكس ‌واگن ،مارك رئوس، قائم‌مقام جنرال‌ موتورز، فرديناند پيچ، رييس شركت فولكس ‌واگن، والتر د سيلوا، رييس گروه طراحي فولكس واگن، جان كرافكيك، رييس و مديرعامل هيونداي آمريكا ،دن آكرسون، مديرعامل جنرال موتورز و نوربرت ريتوفر، رييس بي.ام.و.

نوشته شده توسط سپهر برادران در شنبه سوم دی ۱۳۹۰ |

این نوشتار قصد دفاع از افزایش یا کاهش نرخ ارز ندارد، بلکه بر آن است تا به علل و عوامل بی‌ثباتی در بازار ارز بپردازد. نکته‌ای که ذکر آن لازم است این است که در سال‌های اخیر اقتصاد کشور هر ساله با تورم روبرو بوده است، حال آنکه نرخ ارز متناسب با نرخ تورم تغییر نداشته است و این به معنای ارزان‌تر شدن کالاهای خارجی برای مردم ما و گران‌تر شدن کالاهای صادراتی ما برای خارجیان و یا سود کمتر صادرکنندگان است.

نوشته شده توسط سپهر برادران در جمعه دوم دی ۱۳۹۰ |

فاطمه باباخانی
اولین دوره سمینار «سیستم اطلاعات مدیریت پروژه» پنج‌شنبه 29 دی‌ماه در تهران برگزار خواهد شد.

این همایش به معرفی سیستم‌های اطلاعات مدیریت پروژه و ارتباط آن با سایر فرآیندهای مدیرت پروژه می‌پردازد. دکترسعید صدری، استاد دانشگاه ویرجینیاتک، در این سمینار به معرفی سیستم‌های اطلاعات مدیریت خواهد پرداخت و درباره کاربردهای جدید تئوری اطلاعات در طراحی سیستم اطلاعات مدیریت پروژه‌هاي ساخت سخنرانی خواهد کرد. شرح مصاحبه دنیای‌اقتصاد با وی در اين صفحه آمده است.
به نظر شما چه چالش‌های عمده‌ای در مدیریت پروژه وجود دارد که کاربست سیستم اطلاعات را ضروری می‌سازد؟
در حال حاضر موضوعی که در مدیریت پروژه اهمیت دارد مدیریت تکنولوژی پروژه است که به طور کلی در چند سال گذشته تحول یافته است و ما با تکنولوژی‌های جدیدی روبه‌رو شدیم. مسائلی که وجود دارد و چیزهایی که من مي‌گویم مربوط به اینجا است (ایالات متحده)، اما به طور کلی برای همه پروژه‌ها، تقاضای کیفیت بهتر و کارآیی بالاتر به چشم می‌خورد. می‌بینیم که مراحل مجزایی که در پروژه وجود داشته است (مانند طراحی ساختمان و ...)، الان به هم بسیار مربوط شده‌اند، به این دلیل که امکان تبادل اطلاعات میان مراحل وجود دارد. بنابراین اکنون نه‌تنها نیاز شدیدی برای سیستم‌های اطلاعات اعم از ERP و MIS احساس می‌شود، بلکه تقاضا برای آنها نیز بسیار زیاد است. در اینجا شرکت‌های بزرگ و ادارات دولتی برای هر پروژه ساختمانی یکBIN model 1مي‌سازند؛ این یکی از عواملی است که می‌تواند کمک کند که کمپانی‌ها هرچه بهتر جوابگوی نیازهای کارفرما باشند. مدیریت اطلاعات را یکی از برنامه‌هاي کارفرما محسوب می‌کنند. همچنین «سازماندهي دانش»2 در هر پروژه خود به عنوان یک پروژه مجزا دیده مي‌شود. بنابراین تکنولوژی سیستم‌های اطلاعات مدیریت پروژه که به لحاظ طراحی و اجرا بسیار تازه است، چالش بسیار بزرگی برای همه موسسات است. در مواجهه با این چالش باید ابتدا در نظر گرفت که ابعاد پیاده‌سازی ERP و MIS قرار است چقدر باشد.
از طرف دیگر، یکی از مسائلی که باید در پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات به آن دقت کرد، مدیریت منابع داخلی است. معمولا در مدیریت منابع داخلی چالش عمده این است که بلوغ مدیریت پروژه و اطلاعات در آن موسسه در چه حدی است. تشخیص این بلوغ و تشخیص نوع سیستم از جمله چالش‌هایی است که در همه جا، همه موسسات با آن مواجه هستند.

آیا هزینه‌هاي راه‌اندازی سیستم اطلاعات مدیریت صرفا در پروژه‌هاي بزرگ قابل قبول است؟ چگونه می‌توان این سیستم‌ها را برای سبد پروژه‌ها به کار برد؟
هزینه‌هاي پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات مدیریت پروژه در رابطه با یک پروژه به خصوص نیست و درباره کلیه اقدامات و فعالیت‌هاي یک سازمان است. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم در یک پروژه که کوچک است کارآیی ندارد. درحد هر سازمانی و به هر حدی که باشد از دو تا سه نفر تا چندین هزار نفر این سیستم لزوم دارد مساله بزرگ بودن پروژه نیست. مساله نیازی است که وجود دارد. به طور قطع لازم است که یک موسسه برای ارتباط پروژه‌ها و مدیریت منابع داخلی برنامه‌ریزی کند. بنابراین وقتی که سبد پروژه داریم نیاز به پیاده‌سازی سیستم اطلاعات مدیریت پروژه بسیار شدیدتر خواهد بود. معمولا سازمان‌هایی که پروژه‌هاي بیشتری دارند خیلی شدیدتر به آن نیاز دارند و خیلی سریع‌تر آن را پیاده مي‌کنند. در موضوع هزینه هم باید گفت که تکنولوژی نسبت به منافعی که دارد بسیار ارزان‌تر است. هزینه عمده در تغییراتی است که باید در نحوه کار و رویکردها و استانداردهای یک سیستم به وجود بیاید.

لطفا شرح دهید ارتباط سیستمی میان سیستم‌های ERP، MIS، و PMIS چگونه است و آیا جریان اطلاعات میان این سیستم‌ها شکل می‌گیرد یا خیر؟
اولا وقتی شما سیستمی نظیر ERP و MIS داشته باشید، ERP یک سطح از MIS بالاتر است و مسلما شما PMIS دارید؛ یعنی نمی‌توانید مدیریت منابع داخلی داشته باشید و مدیریت پروژه جزو آن نباشد. بنابراین به طور قطع این رابطه وجود دارد و امکان‌پذیر نیست که یکی وجود داشته باشد و سطح پایین‌تر وجود نداشته باشد. ارتباط اینها بستگی به طرح سیستم دارد که باید جوابگوی نیازهای سازمان باشد و براساس نحوه جمع کردن اطلاعات و پخش آن و منابع انسانی مرتبط با این سیستم، در هر سازمانی مجزا است. البته مدل‌هایی وجود دارد که برای چگونگی طرح و پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات الگوهای کلی ارائه می‌دهد، اما جزئیات مهم است؛ یعنی باید تعیین کنیم که چگونه با توجه به نیازهای سیستم آن سیستم‌ها را پیاده و اجرا کنیم.

رویکردهای نوین در مدیریت اطلاعات چیست و این روش‌ها چگونه به مدیریت بهتر پروژه‌ها کمک می‌کنند؟
استانداردهایی در این خصوص وجود دارد. در سه سطح مختلف برای مدیریت اطلاعات، استانداردهایی در دنیا رایج شده است. یکی از آنها مدیریت پروژه است، مرحله بعدی مدیریت برنامه است و مرحله بعد مدیریت پرتفولیو است. استفاده از این استانداردها در اروپا و آمریکا با هم متفاوت است، هرچند که بسیار نزدیک به هم هستند. به وجود آوردن یک PMO 3 در هر سازمانی موضوع داغی است و روی آن کار مي‌شود. هدف اصلی این است که این دانشی که از هر پروژه ای حاصل مي‌شود به شکل مستند در آن سازمان باقی بماند و بتواند از دانشی که به دست آمده در پروژه‌هاي بعدی استفاده کند تا همه پروژه‌ها از منابع سازمانی استفاده کنند. این دیدگاه که یک پروژه به شکل مستقل باید در ارتباط با کلیه منابع و امکانات آن سازمان باشد، دیدگاهی بسیار مقبول‌ و پذيرفته است.
مساله دیگر چرخه عمر پروژه است. در پروژه‌هاي ساختمانی و حتي در پروژه‌هاي کارخانه‌ای مي‌بینیم که به عنوان یک مرحله مدل‌سازی اطلاعات ساخت4 است که مرحله طراحی است و مرحله دوم، برنامه‌ریزی برای اتصال مراحل ساخت5 یا مدل اتصال مراحل ساخت است که به طور مختصر به آن BAM مي‌گویند و مرحله بعدی بهینه‌سازی عملیات ساخت6 است. مي‌بینید که چرخه عمر یک پروژه بیش از هر چیزی مدنظر است و ارتباط دادن اطلاعاتی که در طول چرخه عمر و در طول این چرخه تولید و بهره‌برداری مي‌شود، بسیار مورد توجه قرار مي‌گیرد.

جهت ترویج فرهنگ استفاده از سیستم‌های نوین اطلاعات در مدیریت پروژه، اولین قدم را چه می‌دانید؟ آیا این سیستم‌ها همانقدر که انعطاف در برابر شرایط بیرونی را بیشتر می‌کنند، موجب نمی‌شوند که کنترل بر منابع انسانی بیشتر شود و آیا این کنترل در پروژه‌های مهندسی - محور مشکل‌زا نیست؟
آن چیزی که لازم است این است که یکسری استانداردهای وجود داشته باشد، در بسیاری از کشورها این استانداردها دوران طفولیت خود را مي‌گذرانند و در حال توسعه هستند. مثلا استانداردهایی که به عنوان استاندارد ملی cad وجود دارد؛ یا برنامه این‌دیزاین. آن استانداردی که برای «برنامه‌سازي اطلاعات ساخت» وجود دارد، الان در حال نوشته شدن است و ورژن اول آن نوشته شده و ورژن دوم آن قرار است ماه آینده منتشر شود.
یعنی تمام شده و نهایی نیست. بنابراین وجود یکسری استانداردهایی که کمک مي‌کند هم کسانی که نرم‌افزار و سخت افزار را طراحی مي‌کنند، بدانند که برچه مبنایی آن را طراحی کنند و هم به كاربران و کسانی که سازمان‌هاي اداری را طراحی و پیاده مي‌کنند، كمك مي‌كند. بنابراين باید این استانداردها در سطح ملی به وجود بیاید.
بعد از به وجود آوردن این استانداردها تقاضای بازار و صاحبان پروژه که منافع سیستم‌ها را مي‌بینند موجب خواهد شد که صنعت مجبور شود که حتي اگر نخواهد از این سیستم‌ها استفاده کند. بنابراین نوشتن استانداردها مهم است و باید این استانداردها بین‌المللی باشند. بنابراین هر قطعه اگر در هر جای دنیا، مانند چین یا اروپا، باشد، این استانداردها قابلیت مبادله اطلاعات را به ما مي‌دهند.
چیزی که مبنا برای این استانداردها هست آن چارچوبی است که ISO به آنها اشاره کرده است. ISO یک چارچوب برای طبقه‌بندی مدل‌هاي داده دارد. حالا هر کدام از کشورها استانداردهایی را می‌پذیرند؛ مثلا آمریکا بر اساس سیستمی که AMI class نامیده مي‌شود طراحی مي‌کند که این سیستم در حال طراحی است و هنوز کامل نشده است. اروپا UNI class را دارد که تقریبا طراحي آن را تمام کرده‌اند و دارند تغییراتی در آن مي‌دهند. آنچه مهم است این است که بر اساس آن، استانداردهای ایزو طراحی شود و این قابلیت وجود دارد؛ اين موضوع كه پروژه در کدام کشور و با کدام روال مدیریت می‌شود، مهم نیست و تبادل اطلاعات در سیستم‌ها مختلف میسر خواهد داشت.
اینکه گفتید آیا کنترل بر منابع انسانی بیشتر مي‌شود به طور قطع هدف این است که کنترل بیشتری باشد، اما در پروژه‌هاي مهندسی‌محور روال كار فرقی نمی‌کند. وقتی که اطلاعات دقیق باشد و به نحوی باشد که قابل دسترسی برای همه کسانی که نیاز به آن دارند، باشد و تغییر و تبدیل در عمر طراحی و ساخت به وجود نیاید در هر پروژه‌ای که باشد نه‌تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند بلکه مشکلات را هم حل مي‌کند.

هدف شما از شرکت در همایش سیستم اطلاعات مدیریت پروژه در ایران چیست و مطالبی که در این سخنرانی بیان می‌شود چگونه می‌تواند برای مدیران پروژه راهگشا باشد؟
من در این همایش سیستم‌هایی را معرفی خواهم کرد که برای طبقه‌بندی اطلاعات و استانداردها وجود دارد. این برنامه‌ای است که از من خواستند. کسانی که در صنعت حضور دارند باید با این مسائل آشنا باشند که چه مسائلی وجود دارد و این همایش کمک مي‌کند که بدانند ايران در دنیا در چه موقعیتی قرار دارد و بايد از تغییراتی که در دنیا حادث شده است، در مملکت استفاده کرد.
صحبتی که من مي‌کنم بر این مبنا است که استانداردهایی وجود دارد و برنامه‌ریزی خود را بر اساس آن استانداردها بکنند و پیشقدم شوند که استاندارد ملی نوشته شود. ما هنوز استاندارد ملی برای طبقه‌بندی اطلاعاتی نداریم؛ بنابراین خیلی مهم است که بخواهیم این استانداردها و کدها به صورت ملی نوشته شود.
براي اطلاع بيشتر در خصوص همايش سيستم اطلاعات در مديريت پروژه به سايت: Irpmis.com مراجعه فرماييد. ماخذ:دنیای اقتصاد/تهیه شده در: وب نوشت پنگان

پاورقي:
1.building information modeling
2. temporary knowledge organization
3.project management office
4. Building information modeling
5. Building assembly planning
6. Building operation optimization

نوشته شده توسط سپهر برادران در پنجشنبه یکم دی ۱۳۹۰ |

داستان زاد و رشد بانك‌ها در ايران و تحولات آن از مقاطع قابل‌توجه تاريخ اقتصاد ايران است. بخش دوم اين گزارش را مي‌خوانيد:

در قبال امتيازات پرارزش و دامنه‌دار، كه هر يك براي قبضه كردن اقتصاد يك كشور و سلطه كامل بر آن كافي است، آنچه كه رويتر پذيرفت به شرح زير بود:

نوشته شده توسط سپهر برادران در پنجشنبه یکم دی ۱۳۹۰ |

اگر فرهنگ سازمانی خود را در نظر بگیرید و از چشم‌انداز تحویل پروژه به موضوع بنگرید، این اتفاق هم می‌تواند یک اشتباه فاحش باشد و هم می‌تواند نباشد. با این حال، از چشم‌انداز اعتبار خودتان در مقام یک مدیرپروژه که باید هزینه‌های پروژه را تخمین بزند و پروژه را طبق توافق‌های آغازین به پایان برساند، فراتررفتن هزینه‌ها یک اشتباه فاحش است. توانایی شما برای تکمیل یک پروژه طبق موعد و طبق هزینه‌های پیش‌بینی‌شده، معیاری مهم برای ادامه موفقیت شما در مقام یک مدیر پروژه است. هربار که اتفاقی جز این بیفتد، از اعتبار شما نیز در مقام مدیر پروژه کسر خواهد شد.

نوشته شده توسط سپهر برادران در سه شنبه بیست و نهم آذر ۱۳۹۰ |

ناظران معمولا فرض را بر اين مي‌گذارند كه هر بحران مالي متفاوت است. بر اساس چنين ديدگاهي، جهان آنقدر درهم برهم و ناموزون است كه درس‌هاي به دست آمده از مثلا بحران بدهي بين‌المللي 1982 يا بحران مالي آسيا در 1997 و 1998 بار معنايي اندكي براي ركود اقتصادي جهاني سال‌هاي 2008 و 2009 دارد.

البته حقيقتي در اين طرز نگاه نهفته است، چون اين بحران‌ها علل متفاوتي داشتند و از بخش‌هاي مختلف جهان ريشه مي‌گرفتند. اما جفري فرنكل استاد مدرسه كندي در دانشگاه هاروارد و جورج ساراولوس همكار نويسنده وي كه كارشناس راهبردي ارز در دويچه بانك است، كوشش كردند تا ببينند آيا برخي درس‌ها در اين رويدادهاي تاريخي دوام آورده است. آيا نماگرهاي اقتصادي پيشرو كه كشورهاي تاثير پذيرفته از يك شوك را مشخص مي‌كنند، قابليت كمك در پيش‌بيني اين كه كدام كشورها در برابر شوك بعدي از همه آسيب‌پذيرتر هستند را دارند يا خير؟ مقاله جديد اين دو نفر به پاسخ بلي مي‌رسد. دلالت بر اينكه نيازي نيست تا هر بار كه يك فاجعه مالي از راه مي‌رسد، چرخ را دوباره اختراع كنيم.
ركود 2008 و 2009 كه بدترين بحران مالي از زمان بحران بزرگ دهه 1930 بوده است، آنچنان مخرب بود كه بسياري از مردم خانه، شغل، پس‌انداز يا كسب و كار خويش را از دست دادند. آن طور كه فرنكل و ساراولوس مي‌گويند، چون اين رويداد «كاملا گسترده و نسبتا همگام شده در عرض اقتصاد جهان بود»، يك مورد آزمايشي خوب براي ارزيابي فايده‌مندي متغيرهاي اساسي اقتصاد در علامت‌دهي است كه يك كشور در برابر شوك‌هاي بزرگ چقدر آسيب‌پذير است.
فرنكل و ساراولوس بيش از 80 بررسي از كارهاي پيش از 2008 را نگاه كردند تا كشف كنند كدام متغيرها بيش از همه احتمال مي‌رود «نماگرهاي پيشرو از وقوع بحران» باشند. براساس فراتحليلي كه انجام دادند، دو متغير پابرجا هستند: ذخاير بانك مركزي شامل ارزهاي اصلي (از قبيل دلار،‌يورو و ين) و حركات گذشته در نرخ واقعي ارز (كه جابه‌جايي‌ها در نرخ ارز كلي كشور نسبت به سطح تعادلي بلندمدت آن است). آن كشورهايي كه پايين‌ترين ميزان ذخاير را داشتند و ارزش پولشان را به طور مصنوعي خيلي بالا نگه داشتند، هميشه بدترين ضربه را از شوك‌هاي گذشته ديدند. نرخ پس‌انداز ملي يك كشور، نمايه مفيد بعدي بود.
فرنكل و ساراولوس متوجه شدند كه ذخاير و نرخ ارز حقيقي دو تا از مهم‌ترين نماگرها براي بحران 2008 و 2009 نيز بوده‌اند. آنها با معرفي سه نوآوري به اين نتيجه‌گيري رسيدند كه سايرين آنها را ناديده گرفته بودند. نخست، تحليل آنها در اينكه چگونه يك كشور آسيب بدي ديده بود متكي بر پنج سنجه بود در صورتي كه مطالعات پيشين معمولا به يك سنجه واحد از قبيل كاهش ارزش پول يا افت توليد ناخالص داخلي متكي بودند. دوم اين كه در صورتي كه برخي از پژوهشگران بر ويژگي‌هاي خود رويداد 2008 و 2009 و كوشش به اينكه چه چيز ويژه‌اي در آن وجود داشت تمركز كرده بودند، فرنكل و ساراولوس رويكرد متفاوتي را برگزيدند به اين صورت كه سعي كردند ببينند آيا يك نماگر هشداردهنده اوليه كه در بحران‌هاي گذشته نقش داشته است براي اين رويداد نيز امكان كاربرد دارد. آنها نتيجه گرفتند كه بلي همين‌طور است.
سرانجام آنها سعي كردند به صورت دقيق‌تري تعيين كنند كه چه وقت بحران شروع شد (حدودا در زمان فروپاشي لمان برادرز در سپتامبر 2008) و چه وقت پايان يافت (در اواسط 2009). مطالعات پيشين دوره بحران را تمام سال 2008 تعريف كرده بودند، اگرچه ركود تا سپتامبر آن سال جنبه جهاني پيدا نكرد. سايرين تمام سال 2009 را شامل كرده بودند. فرانكل توضيح مي‌دهد «اگر شما سعي داريد كه سريع‌ترين اسب را در يك مسابقه اسب دواني انتخاب كنيد حواستان به اين است كه كدام اسب زودتر از همه به خط پايان مي‌رسد. شما نگاه نمي‌كنيد يك اسب پس از پايان مسابقه چقدر اين ور و آن ور مي‌رود، چون كه چنين اطلاعاتي بي‌ربط است.»
اگر چه فرنكل و همكارش روي دوره‌هاي ويراني اساسي اقتصادي تمركز كرده‌اند او يك نكته اميدآفرين در يافته‌هاي كلي خود پيدا مي‌كند. او مي‌گويد: «اين اشتباه است كه فرض كنيم جهان خيلي سريع در حال تغيير است به طوري كه ما هيچ چيز نمي‌توانيم از گذشته بياموزيم. كاملا روشن مي‌شود كه اگر ديدگاه بلندمدتي نسبت به اوضاع اقتصادي داشته باشيم، و بفهميم چه متغيرهايي در گذشته وجود داشته است كه كشورها را دچار مشكل مالي كرده، در تعيين اينكه كدام يك از كشورها احيانا در برابر شوك بعدي آسيب‌پذيرتر هستند مفيد فايده خواهد بود، هر زمان كه انتظار آمدن شوك بعدي را داريم.  ماخذ:دنیای اقتصاد/تهیه شده در: وب نوشت پنگان

ماخذ:دنیای اقتصاد/تهیه شده در: وب نوشت پنگان

نوشته شده توسط سپهر برادران در سه شنبه بیست و نهم آذر ۱۳۹۰ |

نویسنده: ایوان وایا
مترجم: سیمین راد
منبع: سایت اقتصادی «نوبپرونر»
نزدیک به سه سال با کسب و کار اینترنتی سر و کار داشتم. طی این سه سال کوتاه به مسائل بسیاری پی بردم. اما یک نکته به نظرم مهم و اساسی رسید: وقتی به یک سایت اینترنتی سر می‌زنید ظاهر سایت بسیار مهم است. اما ظاهر سایت می‌تواند فریبنده باشد و صرفا مخاطب را به خود جذب کند.

نوشته شده توسط سپهر برادران در دوشنبه بیست و هشتم آذر ۱۳۹۰ |

اما آنچه از صفحات تلویزیون برای تماشاگران پخش می‌شود، یا اتفاقاتی که روی چمن سبز ورزشگاه‌ها می‌افتد، همه‌ماجرای فوتبال نیست. فوتبال اقتصادی خاص خود دارد و بازاری با ویژگی‌های منحصر به فرد، که شاید چندان با قواعد منطقی و رایج بازارها کار نکند. از سوی دیگر، رقم‌های چندین میلیون دلاری ــ که گهگاه سه رقمی هم می‌شوند ــ برخی از بازیکنان و مربیان فوتبال را به چهره‌هایی بدل کرده است که نظیر درآمدهای آنها را شاید تنها بتوان در میان بانکداران و فعالان کسب و کار جست. به همین خاطر، به‌نظر می‌رسد دیگر امروز طرفداران متعصب فوتبال هم دیگر از اطلاق «کسب و کار» به فوتبال آزرده نمی‌شوند. پرونده‌ پیش رو نیز به چنین موضوعاتی در فوتبال پرداخته و بازار غیرعادی آن، کسب و کار ویژه آن و دستمزدهای نجومی‌اش را تا حدی بررسی کرده است.

وفاداری طرفداران و کشش تقاضا

نوشته شده توسط سپهر برادران در پنجشنبه بیست و چهارم آذر ۱۳۹۰ |