اقتصاد > اقتصاد کلان  - عباس شاکری*

در سال‌های اخیر چندین بار موضوع حذف سه صفر از پول ملی توسط مسئولان مطرح شده است. اما بنا به دلایلی از انجام این سیاست صرف‌نظر شده است. اقتصاد ایران در شرایط کنونی، شرایطی را که در آن کشورها واحد پول خود را تغییر داده‌اند، ندارد؛ دوران بعد از جنگ جهانی،‌ دوران بحران بدهی‌ها و دوران گذار همراه با تورم‌های بسیار بالا. در عین حال، ‌طی سه دهه گذشته بسیاری از متغیرهای اسمی کشور تا هزار برابر افزایش یافته‌اند و سطح عمومی قیمت‌ها بیش از 250 برابر رشد داشته است. بنابراین به‌عنوان مثال اسکناس یک ریالی سال 1350 اکنون حداقل معادل سکه 250 ریالی است. ثبت اعداد و محاسبات هم نسبت به گذشته بسیار مشکل‌تر شده است. اعداد و ارقام اسمی بزرگ در هر حال پویایی‌های تورم را تقویت می‌کنند. اگرچه در سال‌های گذشته هیچ‌وقت ابرتورم نداشته‌ایم، ولی تورم‌های دائمی دو رقمی بین 15 تا 30 درصد همواره آزاردهنده بوده‌اند. مشکلات مربوط به امحا و چاپ مجدد اسکناس و هزینه‌های آن هم قابل‌ملاحظه است. ناگفته نماند وقتی تورم در دو دهه گذشته شروع به افزایش کرد و به‌تدریج تداوم یافت، ‌یا باید اسکناس‌های درشت چاپ می‌شد که این امر خود می‌توانست فضای روانی و انتظارهای تورمی را تحریک کند. برای مواجه شدن با چنین مشکلی و نیز برای تسهیل در مبادلات پولی مردم، بانک‌ها از طریق بانک مرکزی اقدام به انتشار چک‌پول کردند که بالطبع باید جزو سپرده‌های دیداری مردم محسوب می‌شد. اما بانک‌ها به‌عمد، از این چک‌پول‌ها در چارچوب قانون استفاده نکردند و زمانی که کسی از حساب خود پول برداشت می‌کرد و در ازای آن چک پول دریافت می‌کرد، برحسب قاعده، بانک‌ها باید تا مراجعه دارنده چک پول‌ به بانک و تبدیل آن به پول،‌ ذخیره قانونی صد درصد آن را کنار می‌گذاشتند.

نوشته شده توسط سپهر برادران در سه شنبه چهاردهم تیر ۱۳۹۰ |