پول از شش سده پیش از میلاد در امپراتوری ایران معمول بوده است. حتا شواهدی از داد و ستد با پول در اوستا نیز وجود دارد و در فصل هفتم وندیداد، بندهای41 تا 43، نکاتی از چگونگی پرداخت مزد پزشکان و دامپزشکان دیده می شود. در اوستا به جای واژه پول و مسکوک، واژه «شئته» (shaeta) به کار رفته است....
داریوش بزرگ سومین پادشاه هخامنشی، برای نخستین بار بر آن شد که سکه ای ضرب کند که ارزش بین المللی داشته باشد و در همه سرزمین های زیر فرمانش و نزد همه اقوام متمدن در آن روزگار دارای اعتبار باشد. به همین منظور و به اصطلاح امروز برای مقبولیت و رواج جهانی آن، فرمان داد سکه از زر ناب ضرب کنند و آنرا به نام خود«دریکوس» خواند….
در ایران باستان، از دوران هخامنشیان ، نشانه هایی از نهادهایی که امروز بانک خوانده می شوند، در دست است. سازمان برادران «موراشوازنیپ پور» و بانک «اجی بی» از نخستین بانک هایی بود که در امپراتوری هخامنشیان بر پا شد. بر پایه متون تاریخی مربوط به دوران فرمانروایی داریوش یکم، «اجی بی» بانکی معتبر بوده است و در قراردادهای این بانک نشانه هایی از ارتباط آن با بخت النصر نیز که بر داریوش شوریده بود به چشم می خورد. از سوی دیگر، اسناد منتسب به اسیران یهودی در دوران بخت النصر سوم گویای آن است که برادران «موراشوازنیپ پور»، بانکداران نامدار ایران، چندی در بند او به سر می برده اند….
بیشتر اروپاییان « گوتمبرگ» را مبتکر چاپ می شناسند، در صورتی که هفت سده پیش از او، دست کم 10 مرکز چاپ اسکناس در ایران وجود داشته است. چین هم در این زمینه کشوری پیشتاز بوده است. از همین رو، صنعت چاپ را نیز باید از ابتکارات و اختراعات برجسته ایران و چین شمرد. جان وال، پژوهشگر آمریکایی که مدتی نیز در ایران به پژوهش پرداخته است در این باره می نویسد:«ایرانیان و چینی ها زمانی صنعت چاپ را ابداع و هنر چاپ کردن را معمول کردند که اروپا غرق در توحش بود.»...

فکرتاسیس یک بانک جدید با سرمایه و مدیریت ایرانی قبل از انقلاب مشروطیت، یعنی ده سال قبل از تاسیس بانک شاهی ایران به وجود آمد . در این زمان حاج محمد حسین که از صرافان بزرگ بود ، پیشنهاد تاسیس بانکی با سرمایه مشترک دولت ایران و مردم را به ناصرالدین شاه ارائه داد اما متاسفانه طرح مورد موافقت قرار نگرفت .

پس از استقرار مشروطیت نمایندگان اولین دوره مجلس تاسیس یک بانک ملی را خواستار شدند ، اما سرمایه لازم فراهم نیامد . اولین بانک ایرانی در سال 1304 به نام بانک پهلوی قشون ، از محل وجوه بازنشستگی نظامیان و برای سامان دادن به امور مالی ارتش به وجود آمد . سپس نام آن به بانک سپه تغییر کرد فعالیتهای بانکی این بانک در آغاز تاسیس محدود بود .

در سال 1305 با استفاده از وجوه صندوق بازنشستگی کشوری ، موسسه رهنی ایران تاسیس شد . این موسسه که تحت نظارت وزارت دارایی فعالیت می کرد ، در مقابل اخذ وثیقه منقول به افراد وام به بهره پایین ارائه می کرد . این موسسه پس از تاسیس بانک ملی ایران، جزیی از این بانک شد و از سال 1318 که بانک رهنی به وجود آمد به بانک کارگشایی تغییر نام یافت .

در آغاز سال 1304 شمسی که هنوز آرامش در سراسر کشور و فعالیتهای عمومی در شئون مختلف اجتماعی محسوس نشده بود و تاثیر شگرف عوامل اقتصادی و بازرگانی در حیات سیاسی مملکت نمودی نداشت، اولین بانک ایرانی با سرمایه 3,883,950 ریال در محلی محدود – چند باب مغازه – تاسیس شد و در 24 اسفند همان سال اولین شعبه بانک سپه در شهر رشت افتتاح گردید. و اکنون بانک سپه با پیش از 80 سال (بیش از سه ربع قرن) تجربه به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مالی می باشد. در عرصه بین المللی نیز با ایجاد واحد در کشورهایی چون آلمان، ایتالیا و فرانسه و همچنین بانک بین المللی سپه انگلستان، در ارائه خدمات بانکی از جایگاه ارزنده ای برخوردار است.

شایان ذکر است اولین شعبه بانک سپه یا همان اولین بانک ایران در رشت بوده است.

تهيه شده در:http://pangan12.blogfa.com/


 

نوشته شده توسط سپهر برادران در دوشنبه نهم خرداد ۱۳۹۰ |