مترجم:مريم رضايي

بدون اغراق مي‌توان گفت كارآفرينان هنرمند و هنرمندان کارآفرین هستند و از آنجايي كه اين روزها همه چيز بيش از پيش به هم ارتباط پيدا كرده (هنر، علم، تكنولوژي، كسب‌وكار، فرهنگ، مذهب)، اين روند رو به افزايش است. خلاقيت موضوع مشتركي است كه هم كارآفرينان و هم هنرمندان مشتركا از آن برخوردارند. اما افراد خلاق اغلب ويژگي‌هاي متناقض دارند. 

مي‌هاي چيك‌سنت‌مي‌هاي، استاد روان‌شناسي و مديريت، در كتاب خود تحت عنوان «خلاقيت: كار و زندگي 91 فرد برجسته» مي‌نويسد:

«من 30 سال در مورد نحوه زندگي و كار افراد خلاق تحقيق كرده‌ام تا فرآيند رمزآلودي را كه آنها براي رسيدن به ايده‌هاي جديد طي مي‌كنند، بيشتر بشناسم. اگر بخواهم در يك كلمه توضيح دهم كه چه چيزي شخصيت آنها را از ديگران متمايز مي‌كند، بايد بگويم اين کلمه «پيچيدگي» است. آنها تمايل شديدي به تفكر و عمل دارند كه اين مساله در بيشتر مردم تفكيك شده است. آنها ويژگي‌هاي به شدت متناقضي دارند و هر كدام به جاي اينكه يك فرد باشند، چندين نفر هستند.»

مي‌هاي 10 ويژگي متناقض را كه اغلب افراد خلاق از آن برخوردارند، معرفي مي‌كند:

1) افراد خلاق انرژي زيادي دارند، اما معمولا ساكت و آرام هستند.

آنها ساعت‌های طولاني و با تمركز زياد كار مي‌كنند، در حالي كه هاله‌ای از تازگي و اشتياق را همراه خود دارند.

2) افراد خلاق باهوش و همزمان ساده و بي‌تكلف هستند.

اين ويژگي دربرگيرنده تحرك يا توانايي ايجاد ايده‌هاي فراوان؛ انعطاف‌پذيري يا توانايي تغيير از يك چشم‌انداز به چشم‌اندازي ديگر و ابتكار در به‌كارگيري تداعي معاني نامتعارف است. اينها ابعادي هستند كه در بيشتر تست‌هاي خلاقيت سنجيده مي‌شوند.     

3) افراد خلاق تفريح و انضباط يا مسووليت و بي‌قيدي را با هم تركيب مي‌كنند.

تفريح و خوشي بدون رفتارهاي متناقض آن، يعني سرسختي، بردباري و پشتكار معنا ندارد. «بیشتر افراد خلاق، به‌رغم سبکبالی و بی‌خیالی، تا دیروقت کار می‌کنند. جورجو وازاری در سال 1550 نوشته که وقتی پائولو اوچلو، نقاش دوره رنسانس، روی قوانین پرسپکتیو بصری کار می‌کرد، در طول شب دائم قدم می‌زد و با خود می‌گفت: این پرسپکتیو چقدر زیباست!»

4) افراد خلاق بين تخيل و واقعيت در حركت هستند.

هنر و علم شگفت‌انگيز دربرگيرنده جهش از عالم خيال به دنيايي است كه با دنياي حال متفاوت است. 

5) افراد خلاق هم درون‌گرا هستند و هم برون‌گرا.

ما به عنوان افراد معمولي گاهي ترجيح مي‌دهيم وسط جمعيت كثيري باشيم و گاهي دوست داريم تنها و نظاره‌گر رفت و آمد ديگران باشيم. اما افراد خلاق هر دو ويژگي را همزمان دارند. 

6) افراد خلاق هم متواضعند و هم مغرور.

در مواجهه با افراد خلاق و مثلا یک فرد مشهور، انتظار داريد با شخصيتي مغرور و متكبر مواجه شويد، اما در عوض مي‌بينيد كه او سر به زير و خجالتي است. 

7) افراد خلاق رفتار کلیشه‌ای در قالب یک جنسیت خاص ندارند.

بارها دیده شده که در تست‌های تعادل جنسیتی در مورد جوانان، دختران خلاق و با استعداد نسبت به دختران عادی رفتار مقتدرانه‌تر و خشن‌تری دارند و پسران خلاق هم نسبت به همتایان معمولی خود احساساتی‌تر و آرام‌تر هستند. 

8) افراد خلاق هم سرکش هستند، هم محافظه‌کار.

خلاق بودن بدون درونی‌سازی حوزه فرهنگ پیش از هر چیز، غیرممکن است. بنابراین یک فرد بدون داشتن تفکرات سنتی و محافظه‌کارانه و در عین حال سرکش و خودرای بودن، نمی‌تواند خلاق باشد. 

9) افراد خلاق نسبت به کارشان بسیار احساساتی هستند، اما در عین حال می‌توانند به شدت معقول و منطقی هم باشند.

بدون داشتن احساسات، به زودی علاقه به کار و وظیفه‌ای که داریم را از دست می‌دهیم. اما اگر منطقی هم نباشیم، کارمان به خوبی انجام نمی‌شود و اعتبار خود را از دست می‌دهیم. 

10) افراد خلاق خلوص و حساسیتی دارند که آنها را هم در معرض درد و رنج و هم لذت و خوشی قرار می‌دهد. 

شاید مهم‌ترین ویژگی که بیشتر افراد خلاق از آن برخوردارند، توانایی بهره‌ بردن از فرآیند آفرینش چیزی برای خودشان است. بدون داشتن این ویژگی، شاعران برای رسیدن به کمال تلاش نمی‌کنند و به نوشتن شعرهای ریتم‌دار تجاری روی می‌آورند، اقتصاددانان فقط برای بانک‌ها کار می‌کنند؛ جایی که می‌توانند دو برابر دانشگاه از آن پول درآورند و فیزیکدانان انجام تحقیقات پایه‌ای را متوقف کرده و به لابراتوارهای صنعتی که شرایط بهتری دارند و در آنها انتظارات قابل پیش‌بینی هستند، می‌پیوندند. 

می‌های در نهایت می‌گوید: «متناقض یا غیرمتناقض، بیش از هر چیز دریافته‌ام که هیچ فرمولی برای خلاقیت افراد وجود ندارد. افراد خلاق متمایزند چون می‌توانند خود را با هر شرایطی سازگار کنند و با هر چیزی که در دست دارند تلاش کنند به هدفشان برسند.»

بنابراین، خلاق بودن بیش از هر چیز دیگری نیازمند کاردانی و شجاعت برای تسلیم نشدن است. 

نوشته شده توسط سپهر برادران در پنجشنبه یازدهم مهر ۱۳۹۲ |